Het zal u niet ontgaan zijn: er is een nieuwe normering voor het inspecteren van riolering. Per 1 januari 2020 vervalt de NEN 3399:2015 en wordt dan vervangen door de NEN-EN 13508-2+A1:2011. De nieuwe norm gaat een serieuze impact krijgen op de werkzaamheden van de inspecteur, de rioolbeheerder en de opdrachtgever.
Hoe zat het ook alweer?
Vanaf 2004 werden rioolinspecties verricht conform de NEN 3399:2004. Ruim tien jaar later werd deze norm vervangen door de NEN 3399:2015. Die nieuwe norm hanteerde minder schadecategorieën. Wel moesten de data in een nieuw uitwisselformaat worden geregistreerd: in RibX in plaats van in RIB.
De NEN uit 2015 kostte de rioolbeheerder en de opdrachtgevers onderaan de streep meer tijd. Dus wat gebeurde er: de meesten hielden zich liever aan de norm uit 2004 en maakten daarover afspraken met de opdrachtnemer. Niemand die daar moeilijk over deed. Nu is daar de nieuwe Europese norm die rioolinspecties -en daarmee ook het rioolbeheer- naar een hoger plan moet tillen.
Wat verandert er?
De NEN-EN13508-2 gaat per 1 januari 2020 in. In deze norm grijpen de makers terug op de normering die momenteel het meest gebruikt wordt: de NEN 3399:2004. Hij is dan ook voor zo’n 95% vergelijkbaar met die norm uit 2004, maar er zijn ook twee wezenlijke verschillen:
- Het aantal schadeaspecten is uitgebreider.
- De classificatie is straks een taak van de rioolbeheerder en niet van de inspecteur.
1. Uitbreiding schadeaspecten
Om met het eerste punt te beginnen: de nieuwe norm is niet langer een zuiver Nederlandse norm, maar een Europese. Daarom zijn er schadeaspecten toegevoegd aan de inspectielijst. Denk aan ‘de aanwezigheid van kakkerlakken’. Dat is in Nederland niet aan de orde, maar in bijvoorbeeld Spanje zeer relevant.
2. De rioolbeheerder classificeert
De tweede verandering heeft de meeste impact. Die lijkt namelijk een simpele verschuiving van taken in te houden, maar levert zowel de inspecteur als de rioolbeheerder extra werk op. Zo classificeert de inspecteur van het riool nu direct zijn waarnemingen, zoals ‘scheur klasse 5’. Per 1 januari 2020 omschrijft hij zijn waarneming in hele uren, hele millimeters en hele procenten of graden, bijvoorbeeld ‘BAB CB 10-12 5mm’. Hij omschrijft die waarnemingen per plekje wat zal resulteren in een waslijst aan waarnemingen. Het is vervolgens de taak van de beheerder om al die waarnemingen te classificeren. Hiervoor kan hij terugvallen op de classificatietabel die bij de NEN-EN 13508-2 hoort.
Slim omgaan met de NEN-EN 13508-2
Gelukkig biedt de NEN-EN 13508-2 ruimte om hem slim in te zetten. Afhankelijk van het doel van de inspectie mogen opdrachtgevers namelijk aanvullende of afwijkende eisen stellen. Zij dienen deze wel expliciet kenbaar te maken in het contract.
Een voorbeeld
Stel dat de inspecteur een hoekverdraaiing in een rioolbuis constateert met een afwijking van 1 of 2 graden (klasse 1) of 3 t/m 5 graden (klasse 3). Herstelt u als gemeente verdraaiingen met een afwijking van 2 graden niet, dan kunt u ervoor kiezen dergelijke waarnemingen niet te laten registreren door de inspecteur. Met andere woorden: u mag dus vóóraf uw eigen werkruimte binnen de NEN bepalen. Doet u dat niet en laat u álles registreren -ook afwijkingen die u niet van plan bent te herstellen- dan besteedt de inspecteur dus tijd aan het registreren van waarnemingen die u niet wilt weten en is de beheerder druk met de verwerking van ‘loze’ data.
Wat u precies wel of niet wilt laten registreren varieert uiteraard per gemeente. De grondslag van veen en klei in de Randstad is anders dan de hoger gelegen zandgronden in Twente en de Achterhoek. Ons advies: laat in enkele strengen, in een paar straten alles registreren. Alle schades waar u niks mee doet, streept u weg in de registratielijst. Zo ontstaat een gemeentespecifieke lijst waarmee u alleen nog maar de zinvolle data verzamelt en verwerkt.
Van SUF-RIB 2.1 naar RibX
Er verandert overigens nog wat voor iedereen die zich tot dusver aan de NEN van 2004 heeft gehouden. Het uitwisselformaat van de nieuwe NEN is RibX. RibX is een XML-taal die makkelijk uitwisselbaar is tussen verschillende pakketten. Op dit moment kan RIB 2.1 nog wel uitgelezen worden, maar uiteindelijk vervalt RIB 2.1 en is alle data in RibX. Dat is handig want alle aanwezige databanken kunnen daardoor moeiteloos onderling met elkaar communiceren. Of het nou gaat om inspectiedata of data voor hydraulische berekeningen. U moet dus om.
Wat levert de nieuwe NEN-EN op?
De inspecteur voorziet de beheerder van meer kwalitatieve informatie. Waar de beheerder voorheen alleen de classificatie kreeg van de inspecteur, krijgt hij nu de gemeten waarden. Met deze waarden kunt u op de lange termijn en na meerdere inspecties de toestand van het schadeaspect veel beter monitoren en beheren.
Even verder denkend..
Straks zal in aanbestedingen de nieuwe norm van toepassing worden verklaard. Het inspectiebedrijf moet dan weten waar ze op moet letten. Geeft u niet aan welke waarnemingen de inspecteur moet registreren, dan krijgt de beheerder onnodig veel meer data dan wenselijk te verwerken en gaan de kosten evenredig omhoog. Wilt u tijd en kosten besparen, maak dan in elk geval één specifieke inspectielijst voor uw gemeente. U kunt ook meerdere lijsten maken. Bijvoorbeeld één voor de controle op vervuiling van het rioolstelsel en één voor een controle na een oplevering. Zo zet u inspecteurs heel gericht aan het werk.
Advies of begeleiding nodig?
Overstappen naar de nieuwe NEN-EN klinkt wellicht als veel gedoe. Maar als de omslag eenmaal gemaakt is, levert het u veel gemak op. Voor advies over het opstellen van een gemeentespecifieke inspectielijst kunt u terecht bij een van onze rioleringsspecialisten.
Wij kunnen rioolbeheerders bovendien begeleiden bij het classificeren of de classificatie zelfs geheel voor u uitvoeren.
